Geplaatst op: 14 oktober 2020 12:00

Nederland weet als geen ander hoe we een feestje moeten vieren. Zomers zitten volgepland met festivals, met elk weekend keuze uit tientallen locaties en verschillende genres. Er is geen vriend die nog nooit naar een festival is geweest. Je kunt wel stellen dat festivals onderdeel zijn van de Nederlandse cultuur. 
 
Maar dit is niet altijd zo geweest natuurlijk. In 1969 werd er tijdens Pinksteren in Nederland voor het eerst een popfestival in de openlucht georganiseerd, genaamd Picknick. Het jaar daarna werd het festival professioneler georganiseerd, en kreeg het de naam die wij allemaal wel kennen: Pinkpop is geboren. Het concept van een festival bleek zo populair dat er al gauw meer evenementen werden georganiseerd. Pinkpop is sinds 1970 elk jaar teruggekomen en is dan ook het oudste en enige “nooit” onderbroken festival van Europa. 
 

Pinkpop 1992

Maar wat maakt zo’n modderig weiland met heel veel mensen op een kluitje en keiharde muziek nou zo aantrekkelijk? Als we de ‘oude’ festivals met de ‘nieuwe’ festivals vergelijken blijkt dat zij een belangrijk element gemeen hebben: mensen verlangen ernaar zichzelf te zijn en zichzelf te kunnen verliezen. Een verlangen naar roes en extase. En festivals bieden die mogelijkheid. Het biedt een kans om te ontsnappen uit de harde, burgerlijke werkelijkheid en om volledig op te gaan in de muziek. 
 
De festivals zijn groot geworden als een soort tegenbeweging. Jongeren wilden niet behoren tot een maatschappij waar ze last van hadden, als een soort anti-burgerlijkheid, wat we kennen uit de hippiecultuur. Voor een paar dagen kon je een andere manier van leven vieren, wat in het teken stond van drugs, seks en vrijheid. Voor een paar dagen kon je ontsnappen aan de “shit” van het dagelijks leven. En dat is nu nog steeds zo, bleek uit een enquête die wij onze passagiers hebben verstuurd. Hetgeen wat nu het meest wordt gemist nu er geen festivals zijn, is de mogelijkheid om even te ontsnappen aan de sleur van het dagelijks leven. 
 
Toch was de beleving op een festival toen, heel anders dan de laatste jaren. Vooral op organisatorisch vlak vielen er behoorlijk wat steken bij de festivalorganisatoren van het eerste uur. Niet zo gek, want zij moesten alles uitvinden. Zo stonden er enorme files richting een festival, konden mensen gewoon naar het festival zonder een kaartje te hoeven laten zien, of was er maar één sanitaire voorziening voor duizenden mensen. De festivals waren in eerste instantie gericht op popmuziek (denk aan Golden Earring, Red Hot Chili Peppers, The Rolling Stones, etc.), maar met de komst van Lowlands in 1993 kwam daar verandering in. Lowlands werd opgezet als tegenhanger van festivals als Pinkpop. Het festival bood meer alternatieve muziek, maar ook film, cabaret en theater aan. Ook dit festival blijkt jaar na jaar een gigantisch succes. 

Timetable Lowlands 1993

Met de komst van onder andere ID&T, en even later Q-dance, kregen festivals een nieuwe betekenis. Goede muziek was niet meer genoeg. Festivals moesten je kippenvel bezorgen, al je zintuigen prikkelen, en graag met een enorme show. Met feesten als Mysteryland (1993), Sensation (2000) en Defqon.1 lieten deze organisaties zien hoe je een ervaring van hoge kwaliteit neerzet, bekend om de legendarische showelementen en natuurlijk de eindshows met eindeloos veel vuurwerk. Voor de mensen die nog kunnen eten tijdens een festival werd er altijd culinair uitgepakt met keuze van een vette pizza tot veganistische opties, waren er voor de chillers grote luxe hang-outs bedacht en zijn vaak zelfs de wc’s schoon. Allemaal om ons dat zorgeloze weekendje weg te bieden, weg van de dagelijkse sleur, weg van de maatschappij zoals we die kennen. 
 

Sensation White, ID&T

Een grote trots van Nederland, die we moeten koesteren. Zelfs de koning bevestigde de onmisbaarheid van festivals in het Nederlandse cultuurlandschap en de inspiratie die de festivals bieden aan makers en publiek. Ondanks dat festivals nieuwe vormen onderzoeken om hun festivals (digitaal) door te kunnen laten gaan, verliezen veel ondernemers, werknemers en fans hun hoop. Bang om dit belangrijk stukje cultuur te verliezen.